Afgelopen vrijdag besprak het NRC Handelsblad een uitspraak van de Rechtbank `s Gravenhage. Die veroordeelde een advocate wegens fiscale fraude tot een geldboete van € 17 000 en een werkstraf van 40 uren. De advocate had geknoeid met facturen en was daarop betrapt dankzij Google Earth.
De advocate schafte ‘voor kantoor’ onder andere twee grote gele zogeheten Bubble Club stoelen aan van de ontwerper Philippe Starck. Deze massief ogende stoelen van polypropyleen worden meestal in de tuin gebruikt. De opsporingsambtenaar kwam op het idee na te gaan of deze stoelen misschien thuis in de tuin staan. Nadat de opsporingsambtenaar op Google Earth het privéadres van de advocate opgaf en inzoomde op het satellietbeeld constateerde deze dat dergelijke stoelen inderdaad in de eigen achtertuin van de advocate stonden!
Uit het vonnis blijkt dat deze advocate er een gewoonte van maakte privé aankopen op te geven als beroepskosten, een truuc onder zelfstandigen om het belastbaar inkomen laag te houden.
Vraag is of het gebruik van Google Earth een schending van de privacy oplevert?
De advocate voerde het verweer dat de inspecteur zich had bediend van een onrechtmatige opsporingsmethode. De rechtbank bevestigt in haar vonnis dat een opsporingsmethode niet meer dan een geringe inbreuk op de persoonlijke levenssfeer met zich mag meebrengen. Zo leest het vonnis:
Vooropgesteld zij dat het via Google Earth inzoomen op een of meer plaatsen niet kan worden aangemerkt als het gebruik van bijzondere technische opsporingsmiddelen, nu iedere burger bij het gebruik van het internet, zulks kan doen.
Omdat iedereen via Google Earth kan inzoomen op satellietbeelden van de tuin van een ander betreft het gebruik ervan volgens de rechter geen bijzondere opsporingsmethode. De rechtbank zegt nog dat zelfs indien dat wel het geval zou zijn, Google Earth slechts een geringe inbreuk betreft op de privacy van de frauderende advocate.
Op de site van het NRC Handelsblad reageerde mijn collega Arnoud Engelfriet ook al op dit vonnis. Hij verwees daarbij naar de memorie van toelichting bij de Wet Computercriminaliteit. De minister gaf in die memorie als leidraad voor digitale suveillance dat een rechercheur ook vanachter zijn computer mag `rondkijken`.
Zelf ben ik het eens met de redenering van de rechter dat Google Earth niet tot de bijzondere opsporingsmethoden kan worden gerekend. Of het gebruik ervan in ieder geval een geringe inbreuk op de privacy oplevert, is een moeilijkere vraag. Als de advocate zelf zichtbaar was geweest op Google Earth bijvoorbeeld topless zonnend op 1 van haar designstoelen was haar privacy dan nog steeds gewaarborgd?
Uit de reacties die je kan teruglezen op de site van het NRC stel ik vast dat de lezers die reageerden niet erg zwaar lijken te tillen aan het gebruik van Google Earth door de rechercheur. Google Earth lijkt dus al stevig ingeburgerd..
