Voor het gebruik van auteursrechtelijk beschermde ontwerpen – zoals logo's – wordt vaak door de ontwerper een licentie verstrekt aan het bedrijf dat de ontwerpen gaat gebruiken. Overschrijding van de voorwaarden van een dergelijke licentie kan de schendende onderneming duur komen te staan, zeker als aan overtreding van de licentievoorwaarden een contractuele boete verbonden is. Zo ervoer ook Mediq gisteren. Zij werd door de rechtbank Utrecht veroordeeld tot betaling van een contractuele boete van ruim 1,8 miljoen euro aan de S.V.T. Branding & Design Groep.
Schending van de licentievoorwaarden
S.V.T. Branding & Design Groep heeft in 2005 en 2006 in opdracht van Mediq Apotheken logo's, een huisstijl, een brochurelijn en een winkelformule ontwikkeld die gebruikt wordt in apotheken die geëxploiteerd worden onder de naam “Mediq”. Voor het gebruik van de ontwerpen heeft S.V.T. aan Mediq een exclusieve en volledige licentie verleend tot het gebruiken van de ontwerpen ten behoeve van haar eigen organisatie in Nederland.
S.V.T. is nu van mening dat Mediq de voorwaarden van deze licentie heeft overschreden door aan haar Poolse en Belgische dochtermaatschappijen toestemming te geven om de ontwerpen ook in Belgische en Poolse Mediq-apotheken te gebruiken en bovendien de daartoe benodigde specificaties en digitale bestanden te verstrekken aan deze dochterondernemingen. Hiervoor had zij geen toestemming gegeven (in tegendeel, er was naar aanleiding van berichten over de voornemens van Mediq in de media door S.V.P. al aangegeven dat dit niet onder de licentie viel).
Door in strijd te handelen met de licentievoorwaarden verbeurt Mediq volgens S.V.P. op grond van de toepasselijke algemene voorwaarden een contractuele boete (van ruim 1,8 miljoen euro!). Bovendien wordt, tevens op grond van de toepasselijke algemene voorwaarden, de licentie per november 2009 beëindigd. Voor het gebruik na die datum bestond daarom geen licentie meer en daarom heeft Mediq volgens S.V.P. vanaf november 2009 inbreuk gemaakt op haar auteursrechten op de ontwerpen door deze nog te gebruiken terwijl de licentie was beëindigd.
Mediq brengt een heel scala aan argumenten naar voren waarom volgens haar geen sprake is van overschrijding van de licentievoorwaarden. Zo stelt Mediq onder meer dat licentievoorwaarden ook voor andere uitleg vatbaar waren en dat de ontwerpen bovendien niet auteursrechtelijk beschermd zijn, zodat van auteursrechtinbreuk geen sprake kan zijn. Ook zouden de algemene voorwaarden niet van toepassing zijn, waardoor geen contractuele boete gevorderd kan worden en bovendien de licentie niet beëindigd mocht worden. Dit mag echter niet baten. De rechtbank is met S.V.P. van oordeel dat de licentie is geschonden.
Schending auteursrecht in België en Polen
S.V.P stelt verder dat Mediq niet alleen de licentievoorwaarden heeft overschreden en in Nederland auteursrecht inbreuk heeft gepleegd door na de beëindiging van de licentie de ontwerpen nog te gebruiken, maar dat Mediq ook auteursrecht inbreuk pleegt door het gebruik van de ontwerpen in België en Polen.
Op dit punt krijgt S.V.P. geen gelijk. De Rechtbank oordeelt dat het gebruik van de ontwerpen in het buitenland geschiedt is door de buitenlandse vennootschappen en niet door Mediq zelf. Het enkele feit dat Mediq toestemming heeft gegeven voor dat gebruik en de daartoe benodigde specificaties en bestanden aan de buitenlandse dochtervennootschappen heeft vestrekt, is onvoldoende om auteursrechtinbreuk door moedermaatschappij Mediq aan te nemen.
Contractuele boete en schadevergoeding
Naast de contractuele boete van ruim 1,8 miljoen euro vordert Mediq een schadevergoeding van meer dan 1 miljoen euro. De rechter wijst deze schade – overigens op nogal vreemde gronden – af.
In Nederland komt volgens de wet een contractuele boete in plaats van een schadevergoeding. Het is dus niet mogelijk om dan beide te vorderen. Het gaat daarbij echter om aanvullend recht, wat betekent dat partijen andere afspraken mogen maken. In de algemene voorwaarden die hier van toepassing waren stond duidelijk dat er een boete gevorderd mocht worden,“onverminderd het recht van de ontwerper een vergoeding voor de daadwerkelijk geleden schade te vorderen”. Dit lijkt er duidelijk op te wijzen dat zowel schadevergoeding als een boete gevorderd mocht worden. De rechter ziet dat echter anders en stelt dat de bepaling onduidelijk is en daarom in het voordeel van Mediq moet worden uitgelegd, zodat de boete in plaats komt van de schadevergoeding.
Geen gebruik meer, dwangsom en proceskosten
Mediq hoeft dus naast de fikse contractuele boete niet ook nog schadevergoeding te betalen. Toch is Mediq nog niet klaar met enkele betaling van de contractuele boete. Nu de rechter geoordeeld heeft dat per november 2009 de licentie terecht beëindigd is, moet Mediq binnen 3 maanden na de betekening van het vonnis al het gebruik van de ontwerpen staken. Doet zij dit niet, dan verbeurt zij een dwangsom van 10.000 euro per dag (met een maximum van 2 miljoen euro).
Mediq wordt bovendien, als grotendeels in het ongelijk gestelde partij, veroordeeld in de proceskosten ten bedrage van 65.000 euro.
Hoger beroep
Mediq heeft inmiddels aangekondigd in hoger beroep te gaan tegen het vonnis van de rechtbank. Wordt vervolgd!
