Uitspraak: illegale downloaders mogen anoniem blijven

Het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft op dinsdag een interessante uitspraak gedaan. De uitspraak van het Hof volgt op een procedure die distributeur Dutch Filmworks (DFW) in 2017 heeft aangespannen. Gebruikers van internetprovider Ziggo hebben namelijk illegaal de film The Hitman’s Bodyguard gedownload en DFW wilde hen graag een rekening voorschotelen. DFW eiste daarom de klantgegevens van de 377 IP-adressen die volgens haar de illegale downloaders waren, maar dit werd (ook in hoger beroep) afgewezen.

Wiens belang weegt zwaarder?

Het is duidelijk dat er twee verschillende belangen spelen in deze zaak. In haar uitspraak moest het Hof dan ook beoordelen wiens belang in dit geval zwaarder weegt: het belang van DFW bij bescherming van haar intellectueel eigendomsrecht of het belang van Ziggo bij bescherming van persoonsgegevens van haar klanten. Het Hof oordeelt dat op dit moment de belangen van de Ziggo-klanten na afgifte van de persoonsgegevens aan DFW nog onvoldoende zouden worden gewaarborgd.

Een dergelijke belangenafweging vergt natuurlijk een duidelijke onderbouwing. Volgens de rechtbank in eerste aanleg, had DFW al onvoldoende uitgelegd of de 377 IP-adressen alle zouden worden aangemerkt als illegale downloaders. Dat hoeft namelijk niet altijd het geval te zijn. Ook het Hof is van mening dat DFW niet transparant genoeg is. Het is onvoldoende duidelijk waarop zij haar beslissing tot een bepaalde actie baseert en wat de inhoud en omvang van de bedragen is die zij wil vorderen.“Daardoor ontbreekt het aan duidelijke en begrijpelijke criteria aan de hand waarvan een inschatting kan worden gemaakt van de gevolgen voor de betrokken Ziggo-klanten van de verstrekking van zijn persoonsgegevens en kan niet worden getoetst of de voorgenomen maatregelen in een redelijke verhouding staan tot het belang dat daarmee voor DFW wordt gediend en het privacybelang van de Ziggo-klant dat door de gegevensverstrekking wordt geschonden.”

Het Hof oordeelt dat DFW te onduidelijk is over de vraag of, en zo ja, welke bedragen zij van deze Ziggo-klanten zal gaan vorderen en op welke wijze en in hoeverre zij de kosten die zij heeft gemaakt om deze Ziggo-klanten op te sporen zal gaan verhalen. Kortom: DFW heeft niet duidelijk genoeg gemaakt wat zij met de gegevens wil gaan doen en hoe ze tegen deze klanten van Ziggo wil optreden. Dit betekent dus dat de privacy van de klanten van Ziggo volgens het Hof zwaarder weegt dan de bescherming van het intellectueel eigendom van DFW.

Belangenafweging

In een eerdere blog schreven wij al over de grondslag ‘gerechtvaardigd belang’, waaruit blijkt dat er een belangenafweging dient te worden gemaakt tussen het belang van de organisatie en het privacybelang van de betrokkene(n). In dat kader dient onder meer de gevoeligheid en de doelgroep van de gegevens te worden meegenomen. Verder speelt de verwachting van de betrokkene een rol: mag een Ziggo-klant verwachten dat zijn persoonsgegevens hiervoor worden verstrekt? DFW kon als organisatie maatregelen nemen om de belangenafweging eerder in haar voordeel te laten uitvallen. Denk aan maatregelen zoals (1) het op de juiste wijze informeren over de verwerking van persoonsgegevens; (2) de persoonsgegevens niet inzetten voor andere doeleinden; (3) de persoonsgegevens zo snel mogelijk op een veilige manier verwijderen; (4) een recht van bezwaar aanbieden aan betrokkenen; en (5) het nemen van passende beveiligingsmaatregelen. Het is duidelijk dat het DFW (nog) niet voldoende is gelukt om aan te tonen dat zij de rechten van betrokkenen voldoende zal waarborgen.

Kan DFW überhaupt optreden?

Het illegaal downloaden van films is natuurlijk niet gewenst. In andere Europese landen, zoals Duitsland, gaat het er heel anders aan toe. Joost Poort van het Instituut voor Informatierecht, spreekt zich in een artikel van de Volkskrant uit over het contrast met Duitsland: “Daar worden downloaders behoorlijk agressief benaderd, met schikkingsvoorstellen van honderden euro’s. Zij krijgen een brief waarin staat: je moet betalen om verdere vervolging te voorkomen. Veel mensen doen dat, omdat ze zich geïntimideerd voelen en een rechtszaak te duur of te riskant vinden”.

Door deze uitspraak klinkt er in Nederland een andere toon: de Ziggo-klanten mogen niet op individueel niveau worden aangesproken om aan te tonen dat zij (on)schuldig zijn. De bewijslast ligt bij DFW: zij dient duidelijk en concreet te zijn. DFW heeft het aanpakken van illegale downloaders al jaren op de agenda staan. Toch bleef een vordering in deze zaak onvoldoende onderbouwd.

Terug naar overzicht