De digitalisering van de zorg krijgt vorm door toepassingen zoals elektronische patiëntendossiers, slimme inzet van medische AI en bredere uitwisseling van gezondheidsgegevens binnen het European Health Data Space (EHDS). Al deze ontwikkelingen brengen verhoogde risico’s met zich mee op het gebied van privacy, transparantie en controle. De rol van de Functionaris Gegevensbescherming (FG) en Privacy Officer (PO) verschuift steeds meer richting die van strategisch adviseur op het snijvlak van data governance, compliance en innovatie. Dat vraagt om meer dan alleen kennis van de AVG.
Digital Decade en de zorg
De Europese Commissie heeft met het Digital Decade-programma een ambitieuze digitale koers uitgezet richting 2030. Dit programma gaat verder dan alleen digitale infrastructuur of cyberweerbaarheid; het raakt ook direct de dagelijkse praktijk van zorginstellingen. Zeker voor FG’s en PO’s liggen hier nieuwe uitdagingen én kansen.
Kortom, de Digital Decade is geen verre beleidsambitie, maar een directe realiteit voor FG’s en PO’s in de zorg. Wet- en regelgeving dwingt tot meer samenwerking tussen juridische, technologische en ethische disciplines. Voor de FG of PO betekent dit: meer betrokkenheid, meer juridische diepgang in digitale context en een duidelijkere positie in het hart van digitale besluitvorming. Wie zich nu voorbereidt, wordt niet alleen gezien als poortwachter van de AVG, maar als sleutelspeler in de digitale toekomst van de zorg.
Nieuwe wet- en regelgeving
Nieuwe wet- en regelgeving dwingt deze rolverschuiving af. De AI Act stelt strikte eisen aan hoog-risico AI-systemen, waaronder veel medische toepassingen. Denk aan verplichte risicobeoordelingen, transparantieverplichtingen en conformiteitsprocedures. De EHDS verplicht lidstaten om grensoverschrijdende toegang tot gezondheidsdata te faciliteren, terwijl patiënten het recht houden op controle over hun eigen gegevens. Daarnaast legt de NIS2-richtlijn aanvullende beveiligings- en meldverplichtingen op aan zorginstellingen die als ‘essentiële entiteit’ worden aangemerkt.
Deze drie kaders – medische software, databeschikbaarheid en cybersecurity – werken samen met de bestaande AVG en maken gegevensbescherming tot een dynamisch, multidisciplinair speelveld. De FG of PO moet dus in staat zijn om deze regelingen niet alleen afzonderlijk te doorgronden, maar ook in samenhang toe te passen op zorgprocessen en IT-architecturen.
Digital Decade als strategische partner
Terwijl zorgorganisaties zich ontwikkelen tot datagedreven dienstverleners, groeit de noodzaak om privacy en gegevensbescherming stevig te verankeren in digitale transformatietrajecten. De FG of PO wordt daarmee een strategische partner in het digitale zorglandschap.
Tot slot vraagt de Digital Decade om een cultuuromslag. Privacy moet niet pas worden afgevinkt na implementatie van een nieuwe tool, maar integraal onderdeel zijn van innovatie. Dat vraagt om interne bewustwording, opleidingen, duidelijke rollen en een open cultuur waarin privacy serieus genomen wordt. De FG of PO speelt hierin een leidende rol als kennisdrager, verbinder en aanjager.
Concreet voor de praktijk
Wat betekent dit concreet? De FG of PO in de zorg hoeft geen techneut te worden, maar wél een jurist die digitale vraagstukken begrijpt en kan vertalen naar juridische kaders. Denk aan het beoordelen van datastromen, het inschatten van risico’s bij AI-toepassingen of het formuleren van voorwaarden voor gegevensuitwisseling binnen interoperabele systemen. Deze kennis is essentieel om tijdig betrokken te zijn bij digitale projecten, juridische waarborgen in te bouwen bij ontwerpkeuzes en effectief te kunnen schakelen met IT’ers, zorgprofessionals en bestuurders.
Binnen onze opleiding Zorg & ICT krijgen FG’s en PO’s precies die juridische verdieping aangereikt: van de werking van de AI Act en EHDS tot het toepassen van privacy by design in een zorgspecifieke context. De focus ligt daarbij op praktische toepasbaarheid en strategische positionering binnen zorgorganisaties, waarbij samenwerking met security en compliance vanzelfsprekend is.
Opleiding Zorg & ICT: Digitale transformatie en compliance in de zorg
Download de brochure of schrijf je direct in!
Meer informatie
