Stel je eens voor dat Dong Nguyen nooit had verwacht dat zijn app Flappy Bird een groot succes zou worden. Misschien had hij zijn exploitatierechten voor een habbekrats verkocht aan zijn uitgever GEARS Studios die vervolgens flink van de opbrengsten had kunnen genieten. Met een beetje pech had hij ook alle toekomstige exploitatievormen overgedragen, waardoor hij niet of nauwelijks had kunnen profiteren van de nieuwe smartwatch markt. Dergelijke constructies zijn gelukkig verleden tijd door de wijziging van de auteurswet.
Sterkere positie voor de maker
Per 1 juli is de Wet auteurscontractenrecht in werking getreden. Deze wet wijzigt de Auteurswet en de Wet op de naburige rechten. Het doel van de niieuwe wet is ervoor te zorgen dat de maker een sterkere positie krijgt wanneer hij een contract sluit met een exploitant. Dit kan bijvoorbeeld gaan om een contract tussen een software ontwikkelaar en een uitgeverij voor apps.
De positie van de maker wordt onder meer versterkt doordat:
- De maker van de nieuwe rechten geen afstand kan doen. Ook niet door dit op te nemen in een contract.
- Voortaan niet alleen voor de overdracht van auteursrecht een akte nodig is, maar ook voor het verlenen van exploitatierechten en exclusieve gebruiksrechten (licenties).
Alleen voor natuurlijke personen
De wet is niet altijd van toepassing. De wet geldt alleen als de maker een natuurlijke persoon is, daarmee wordt een mens van vlees en bloed bedoeld. Wanneer een rechtspersoon de (fictieve) maker is dan gelden de nieuwe regels niet. Daarnaast gelden de nieuwe regels ook niet voor niet-exclusieve licenties en opdrachtovereenkomsten.
Vergoeding
Makers hebben recht op een vergoeding voor het overdragen van de exploitatierechten dan wel voor het verlenen van een gebruiksrecht. Deze vergoeding moet ‘billijk’ zijn volgens de nieuwe wet, dat betekent dat het moet gaan om een redelijk bedrag. Het is niet altijd makkelijk om van te voren in te schatten wat een redelijke vergoeding is. Daarom regelt de nieuwe wet dat de maker recht heeft op een aanvullende vergoeding in een aantal onvoorziene situaties:
- Nieuwe exploitatievorm: … Wanneer na het sluiten van een contract een nieuwe exploitatievorm ontstaat. Door het internet zijn de laatste tijd veel nieuwe exploitatievormen ontstaan. Denk bijvoorbeeld aan de verkoop van e-books of het streamen van films.
- Bestseller : … Wanneer een werk een bestseller blijkt te zijn. De afgesproken vergoeding kan in dat geval totaal niet in verhouding zijn met de opbrengst.
Vergoeding Filmauteurscontractenrecht
Door de nieuwe regeling krijgen alle makers van een film een billijke vergoeding van de producent. Daarnaast krijgen scenarioschrijvers, regisseurs en hoofdrolacteurs ook nog een extra vergoeding van de exploitant. Deze vergoeding kan de maker ook van een derde vorderen aan wie de exploitatiebevoegdheden zijn overgedragen.
Andere wijzigingen
Gaat de nieuwe wet auteurscontractenrecht alleen maar over vergoedingen? Nee, de andere nieuwe regels worden volgende week behandeld in “Makers aan de macht? (deel 2)”.
Door: Hilde van der Waaij (stagiaire)
