Stel dat een werknemer gevraagd wordt gegevens uit een bepaalde spreadsheet uit te werken tot een mooie visual. Hij knutselt er een mooie grafiek van. Wie is de maker? Hij natuurlijk. Hij heeft het in elkaar gezet, zijn muis over het scherm bewogen en gekozen voor kleuren, stijl en vorm. Hmm…. het auteursrecht houdt er een andere werkelijkheid op na en kwalificeert op basis van de omstandigheid waaronder iets gecreëerd wordt wie de maker is. Natuurlijk heeft de werknemer de grafiek feitelijk gemaakt, maar volgens het auteursrecht is de werkgever bij creatie automatisch de maker. De werknemer is dus juridisch bezien nooit maker geweest.
Vermaarde juristen hebben zich inmiddels gebogen over de recente uitspraak van het Hof van Justitie, die mogelijk gevolgen heeft voor de rechten van intellectuele eigendom in deze relatie tussen werkgevers en werknemers. Het Hof van Justitie heeft namelijk bepaald dat Europese regelgeving niet toelaat dat er nationale regels zijn waarbij (auteurs)rechten bij wet worden overgedragen aan de werkgever zonder voorafgaande toestemming.
Maar wacht eens, in Nederland is toch helemaal geen sprake van overdracht? De werkgever is toch direct maker geworden bij de creatie van het auteursrechtelijke werk en er is geen verplaatsing geweest van werknemer naar werkgever. Zou deze uitspraak dan toch relevant zijn voor ons auteursrecht?
De uitspraak erkent dat de feitelijk maker, de werknemer in ons voorbeeld, een zekere bescherming toekomt. Hij moet zich, voor wat betreft zijn auteursrechten, op zijn minst bewust zijn van zijn rechtspositie ten opzichte van zijn werkgever. Het fictieve makerschap van de werkgever negeert de feitelijk maker compleet; er is geen ruimte voor toestemming van de werknemer om de visual te gebruiken. Bovendien komt de vraag of en hoe een eerlijke vergoeding voor hem vorm zou moeten krijgen überhaupt niet aan de orde. De uitspraak zal er op termijn wellicht voor zorgen dat de positie van de werknemer wordt herzien. Meer details over de uitspraak vind je in dit blog.
Werkgevers die hun IE-bepaling willen bestendigen voor de toekomst en hun werknemers bewust willen maken van de auteursrechtelijke verhoudingen, kunnen onderstaande bepaling opnemen in hun contract. ICTRecht kiest bij voorkeur voor praktische, klare taal. Met ‘automatisch’ wordt ‘van rechtswege’ bedoeld en lid 2 voorziet in de mogelijkheid dat de werkgever niet meer automatisch als maker (conform artikel 7 Aw) wordt beschouwd.
- Alle rechten van intellectuele eigendom op werken die je in het kader van de uitoefening van de arbeidsovereenkomst creëert of doet komen automatisch aan ons toe als werkgever.
- Als de rechten van intellectuele eigendom niet automatisch aan ons toebehoren, draag je die rechten op het moment van ontstaan over aan ons als werkgever. Je zult waar nodig alle medewerking verlenen aan ons om de overdracht te regelen.
- Het salaris vormt ook een vergoeding voor alle intellectuele eigendomsrechten. Je doet afstand van het recht op naamsvermelding en het recht om je te verzetten tegen wijzigingen (persoonlijkheidsrechten).
Wil je meer informatie over deze bepaling, heb je een geschil over intellectuele eigendom of wil je begeleiding bij de overdracht van auteursrechten, neem dan contact op met ICTRecht.
