Het is verreweg de meest gestelde vraag aan ons kantoor: hoe beperk ik mijn aansprakelijkheid zo veel mogelijk? Er kan veel, zeker als er apart over onderhandeld wordt. Maar er is één harde grens die vaak wordt vergeten: de opzet en grove nalatigheid.
De wet bepaalt dat wie een ander schade bezorgt bij wanprestatie uit een contract, deze moet vergoeden. Er zijn allerlei soorten schade denkbaar: van een gratis vervangend product tot het inhuren van een externe reparateur of zelfs de kosten voor de downtime of gemiste omzet bij de klant. Het zijn met name die laatste potentieel gigantische kostenposten die ondernemers doen vragen om een zo beperkt mogelijke aansprakelijkheid.
In zakelijke contracten kan er veel, omdat zakelijke partijen weinig last hebben van wettelijke eisen omtrent aansprakelijkheid. Deze kan vrijwel compleet worden "weggetekend" - mits de wederpartij dat accepteert natuurlijk.
Er is wel één harde grens: de "opzet en grove nalatigheid", zoals dat juridisch mooi heet. Wie schade berokkent onder die omstandigheden, is te allen tijde aansprakelijk voor die schade. Dit wegtekenen is niet mogelijk. De wet ziet dat als té unfair: je zou dus opzettelijk (of door gigantisch prutswerk) schade mogen berokkenen bij een ander en daar niet aansprakelijk voor hoeven zijn?
Sterker nog, je algemene voorwaarden moeten expliciet melden dat je altijd aansprakelijk bent voor schade in die situaties. Doe je dat niet, dan kan de wederpartij je beperking van aansprakelijkheid in zijn geheel laten doorhalen, ook bij schadeclaims waarbij geen sprake is van opzettelijke schade. De rechter toetst in abstracto of de beperking van aansprakelijkheid door de beugel kan, en als dat niet zo is dan wordt die beperking ongeldig verklaard - ongeacht dus of een 'eerlijkere' beperking mogelijk zou zijn geweest.
Een voorbeeld is deze rechtszaak uit 2006, waarbij een klant een garage aansprakelijk stelde voor € 20.922,78 vanwege defecte onderdelen. De garage beriep zich op de algemene voorwaarden, die bepaalde dat de aansprakelijkheid "te allen tijde" beperkt was tot kort gezegd, het factuurbedrag. Dus ook, concludeerde de rechtbank, bij opzettelijk of grof nalatig handelen. En dát ging te ver, waardoor de gehele beperking van aansprakelijkheid van tafel geveegd werd.
Juridisch advies
