Op 1 mei verdwijnt de Verklaring Arbeidsrelatie oftewel de VAR. Voor menig zzp'er en opdrachtgever was dit een cruciaal document: het bewees dat de zzp'er écht als zelfstandig ondernemer opereerde en geen verkapt werknemer was. Dat laatste kan grote gevolgen hebben voor de werkgever, want die moet dan met terugwerkende kracht (en soms met boetes) alle sociale premies en werkgeversheffingen betalen voor deze werknemer. Wat kun je doen vanaf 1 mei? En hoe krijg je een goed inhuurcontract mét korting?
Per 1 mei verdwijnt de VAR. In plaats daarvan gaat de Belastingdienst met modelovereenkomsten werken. Kort gezegd komen die erop neer dat de Inspecteur daarvan vindt dat ze geen verkapt dienstverband creëren. Wie daaronder werkt, is dus zzp'er.
De term 'modelovereenkomst' vind ik een tikje misleidend. Weliswaar zijn die modellen stuk voor stuk een volledige overeenkomst van opdracht, maar de essentie is maar één ding: een setje clausules die de zzp'er vrijheid geven om de opdracht in te vullen zoals hij dat zelf wil. Al het andere dat erin staat, is dan ook als optioneel gemarkeerd.
En dat vind ik best vervelend, want menigeen zal nu denken dat al die clausules stuk voor stuk verstandige ondernemerskeuzes zijn - of zelfs verplicht. Wat dus niet zo is. Zo staat vrijwel overal een uurtarief, maar menig ondernemer werkt op fixed fee tegenwoordig. Duur en opzegging moet je zelf nog invullen. En aansprakelijkheid wordt zelden goed beperkt. Afijn, dat is zuur gemopper van een jurist die zelf contracten wil verkopen, moet u maar denken.
Een arbeidsovereenkomst is aanwezig als aan drie voorwaarden is voldaan:
- de werknemer moet persoonlijk arbeid verrichten;
- de werkgever moet de werknemer een beloning betalen voor de verrichte arbeid;
- de werkgever kan de werknemer bindende aanwijzingen en instructies geven over het verrichten van de arbeid op zodanige wijze dat sprake is van een ‘gezagsverhouding’.
Een goede overeenkomst van opdracht moet dus bepalen dat:
- de opdrachtnemer zelf bepaalt hoe het werk wordt uitgevoerd, hooguit met suggesties of een paar specifieke afspraken met de opdrachtgever. Dát is het verschil tussen een werknemer en een ondernemer: de werknemer moet werken zoals de werkgever dat wil (maandag om 9 uur beginnen, aan dat bureau en om 12:30 lunch) en de ondernemer werkt zoals hij zelf wil, zolang het maar af is wanneer dat moet en met de kwaliteit die is overeengekomen.
- de opdrachtnemer mag zichzelf laten vervangen zonder toestemming van de opdrachtgever. Ook dat is typisch des ondernemers. Een werknemer moet het werk zelf doen, maar een ondernemer kan een collega inschakelen. Dit is wel iets dat niet iedere opdrachtgever wil, maar wie dus staat op deze eis, neemt een groter risico dat de zzp'er ineens toch als zijn werknemer wordt gezien.
Welke modelovereenkomst moet je nu kiezen? Er zijn algemene maar ook branche-specifieke modellen beschikbaar. Allemaal komen ze erop neer dat je bevestigt dat partijen het willen insteken als een opdracht (en geen dienstverband), dat de opdrachtnemer zichzelf mag laten vervangen en dat hij zelf bepaalt hoe het werk wordt uitgevoerd. Ik zie dus eigenlijk geen reden om eentje boven een ander te kiezen, zeker niet als u zelf al eigen algemene voorwaarden hebt.
Onze inhuurcontract-generator geeft u in ieder geval een paar keuzes. Waar het uiteindelijk op neerkomt, is dat bovenstaande clausules dan worden ingevoegd om duidelijk te maken dat de opdrachtnemer de benodigde vrijheden heeft. Wilt u meer zekerheid, dan verwijzen we naar een modelovereenkomst maar wel op die manier dat alléén de verplichte clausules overeind blijven. Alle optionele zaken (zoals betalingstermijn, aansprakelijkheid, kwaliteit en duur en opzegging) worden buiten werking gesteld; u neemt niet voor niets een inhuurcontract bij ons af.
Overigens hóeft het niet, een model gebruiken. Als u er zeker van bent dat u (of uw opdrachtnemer) als zzp'er kwalificeert, dan is er verder niets aan de hand en dan kunt u gewoon contracteren zoals u wilt.
