Afgelopen maandag werd ik geïnterviewd door een journaliste van dagblad Trouw over de cookiewet. Ze wees me er op dat de website Consuwijzer.nl op een onhandige manier om toestemming voor gebruik van cookies vraagt. Consuwijzer.nl is het overheidsloket waar consumenten bij de OPTA terecht kunnen met klachten over websites die zich niet aan de cookiewet houden. Trouw vroeg om mijn mening, voor het artikel dat vandaag in Trouw is verschenen (voor de Trouw-lezer: voorpagina en pagina 14 van de Verdieping).
Mij werd gevraagd of Consuwijzer.nl wel voldoet aan de regels van de “cookiewet”. De cookiewet (art. 11.7a Telecommunicatiewet) stelt dat websitehouders bezoekers moeten informeren over (i) welke gegevens (ii) door welke (categorie van) partijen (iii) voor welke doeleinden worden gebruikt. Ook moeten websitehouders vooraf aan het plaatsen of uitlezen van die gegevens daarvoor toestemming hebben verkregen van de bezoeker. “Toestemming” kan volgens Nederlands recht (art. 1 sub i Wet bescherming persoonsgegevens) alleen worden verkregen door een (vrije, specifieke en op informatie berustende) “wilsuiting” (art. 3:33 en art. 3:35 BW) van de bezoeker. Een wilsuiting kan door een actieve handeling worden gedaan (in het geval van toestemming voor gebruik van cookies bijvoorbeeld door middel een muisklik of toetsaanslag) of – in sommige gevallen – door stilzwijgen (“ik ga er van uit dat je akkoord bent als je niets doet”). Stilzwijgende toestemming, of implicit consent, is in de praktijk echter niet mogelijk voor het verkrijgen van een deugdelijke toestemming voor het gebruik van cookies. Immers: de toestemming moet vooraf aan het gebruik worden verkregen. Als een bezoeker een website bezoekt, en daarbij direct cookies worden geplaatst, kan hij niet op basis van een vrije, specifieke en op informatie berustende wilsuiting stilzwijgend de cookies hebben toegestaan; die informatie kreeg hij namelijk pas toen hij op de website was, en toen waren de cookies al geplaatst. Te laat dus.
Wat Consuwijzer.nl deed was dus wel toegestaan: Consuwijzer.nl informeerde de bezoeker over het gebruik van cookies door middel van een banner onder aan de website. Daarbij werd de bezoeker geïnformeerd over het feit dat, wanneer hij verder zou klikken op de website, dat hij daarmee toestemming zou geven. Een klik is een actieve handeling, door middel waarvan een wilsuiting kan worden gedaan voor het geven van toestemming, en dus voldeed Consuwijzer.nl wel. Enkel het stilzwijgend uitgaan van toestemming is niet toegestaan, maar daar was hier dus geen sprake van.
Dat neemt echter niet weg dat ik van mening ben dat de handelwijze van Consuwijzer.nl niet echt handig was. Consuwijzer.nl heeft een voorbeeldfunctie en kon in mijn optiek veel beter de praktisch meest gebruikte oplossing kiezen: actief vragen om toestemming door middel van het aanklikken van een “akkoord”-button (of andere button waaruit blijkt dat je akkoord bent met het plaatsen van cookies), zodat onomstotelijk vast komt te staan dat de bezoeker zijn/haar toestemming heeft gegeven. Dat is een stuk duidelijker. Niet alleen voor de bezoeker van de website, maar ook voor de branche die iedere mogelijkheid aangrijpt om de cookiewet aan de tand te voelen. En dat is niet zo heel onbegrijpelijk.
