Stel je hebt al jaren een fysieke winkel en je besluit ook online te gaan verkopen. Als winkel koop je producten in veel gevallen in bij een leverancier of agent. Nu verbiedt die partij echter verkoop via de nieuwe webshop. Mag dat?
Een leverancier neemt zo’n bepaling in zijn contract of voorwaarden op om bijvoorbeeld bepaalde merken exclusief te houden. Echter is een verbod op verkoop via de webshop strijdig met de mededingingsrechtelijke regels. Zie daarvoor Europese verordening 330/2010. Het antwoord op de vraag is dus nee. Het gaat namelijk om een restrictie van zogenaamde “passieve verkoop”. Passief betekent dat klanten naar de verkoper toe komen (zoals bij een webshop), waar actief betekent dat een verkoper klanten opzoekt. Een restrictie op passieve verkoop mag niet opgenomen worden in een contract, dus een verbod op verkopen via een eigen webshop ook niet.
In beginsel kan een leverancier een winkel dus niet verbieden ook online te gaan verkopen. Er zijn echter wel eisen waar een leverancier zijn klanten (verkopers) aan kan houden. Deze volgen uit Europese richtsnoeren aangaande verticale verkoop, die de verhouding leverancier en verkoper regelen. Zo kan er geëist worden dat:
- De verkoper minimaal één fysieke winkel moet hebben;
- De verkoper een minimale hoeveelheid producten offline moet verkopen;
- De verkoper een helpdesk moet hebben (voor aftersales);
- De leverancier kan kwaliteitseisen aan de webshop of platform stellen.
En hoe zit het dan met verkoop via platformen? Een algeheel verbod of verkoop via een eigen webshop, dat kan niet. Maar aan de platformen waarop je als winkel wil gaan verkopen kan een leverancier wel eisen stellen. Een bijzondere is terug te vinden in overweging 54 van de richtsnoeren, namelijk dat “de shop” (als deze bij een derde partij wordt gehost of te vinden is) niet bereikbaar mag zijn via de naam/url van die derde partij, maar enkel via de url van de webshop zelf.
Dat zou dus betekenen dat een leverancier een verkoper kan verbieden om zijn producten via eBay of Amazon aan te bieden. (is immers niet het eigen domein/eigen url) Er zijn echter buitenlandse handhavende instanties die het hier niet geheel mee eens zijn en zo heeft de Duitse handhaver in dit geval Adidas op de vingers getikt voor het door hen gehanteerde verbod op online verkoop via platformen. In Nederland heeft de ACM voor zover als ik weet nog geen uitspraak of onderzoek gedaan aangaande verbod op online verkoop en de mededinging.
Overigens is er geen duidelijk lijn te trekken of het verbod mag of niet. Veel is afhankelijk van hoe de distributieketen is ingericht en wat de overige voorwaarden zijn. Interessant is wel dat je natuurlijk via een platform ook een eigen shop kan hebben en dat is dan een interessant grijs gebied.
Juridische generatoren
