1. Wet kwaliteitsregistraties zorg aangenomen door Eerste Kamer
De Eerste Kamer heeft op 18 november de Wet kwaliteitsregistraties zorg aangenomen. Daarmee is de (lang verwachte) wijziging van de Wkkgz definitief en ontstaat er een wettelijke grondslag voor de verwerking van bijzondere persoonsgegevens in het kader van kwaliteitsregistraties in de medisch-specialistische zorg.
Een kernpunt is dat Zorginstituut Nederland een openbaar register gaat bijhouden van kwaliteitsregistraties die aan bepaalde wettelijke vereisten voldoen. Voor registraties in dit register geldt vervolgens dat zorgaanbieders verplicht zijn patiëntgegevens aan te leveren. De aan te leveren gegevens worden gepseudonimiseerd verwerkt (niet direct herleidbaar tot patiënten) en er komt een opt-out regeling voor patiënten die niet willen dat hun gegevens hiervoor worden gebruikt. Hiermee wordt een belangrijke stap gezet richting meer uniformiteit en centraler beheer van het kwaliteitsregistratielandschap en meer inzicht in de kwaliteit van zorg.
2. Verzamelwet gegevensbescherming – accountants maken zich zorgen om de toekomst van financiële controle in de zorg
De NBA heeft haar zorgen al meermaals geuit over het wetsvoorstel van de Verzamelwet gegevensbescherming dat nu in behandeling is bij de Eerste Kamer. Dit wetsvoorstel beoogt verschillende wetgeving op het gebied van gegevensbescherming te moderniseren en te verbeteren. Op 24 november luidt de NBA de noodklok met als oproep het wetsvoorstel in de Eerst Kamer niet met een hamerslag af te doen, maar inhoudelijk te behandelen. De NBA stelt dat het aanpassen van de UAVG tot minder zekerheid kan leiden bij de controle op zorguitgaven en –kosten, omdat er een verwerkingsverbod gaat gelden voor accountants voor niet-gepseudonimiseerde bijzondere persoonsgegevens. Het wetsvoorstel verplicht zorginstellingen namelijk om persoonsgegevens te pseudonimiseren voordat accountants hier toegang tot krijgen, terwijl toegang tot originele informatie cruciaal kan zijn voor de controle. Op 25 november werd bekend dat de inbreng voor het tweede verslag bij de Eerste Kamer plaatsvindt op 9 december 2025.
3. Eindrapport Houdbaarheidsonderzoek Wmo 2015 aangeboden aan Tweede Kamer
Op 26 november heeft staatssecretaris Pouw-Verweij middels een kamerbrief de Tweede Kamer geïnformeerd over de ontwikkeling naar een toekomstbestendige Wmo. De eindrapportage deelt een samenhangend rapport van de eerdere deelonderzoeken en geeft aanbevelingen voor de houdbaarheid van de Wmo 2015. Wethouder Kramers signaleert dat verschillende factoren ertoe leiden dat er fors meer mensen een beroep doen op de Wmo, terwijl tegelijkertijd het beschikbare aantal mantelzorgers en professionals afneemt. Om dat aan te pakken zijn juiste investeringen en randvoorwaarden nodig om de wet goed te kunnen uitvoeren.
In de eerdergenoemde kamerbrief deelt Pouw-Verweij mede dat de aanbevelingen nadrukkelijk geen wensenlijstje is van het Rijk of de gemeenten die de opdracht voor het onderzoek hebben gegeven, maar dat het rapport dient als een ondersteuningsmiddel voor het maken van een samenhangend beleid en politieke keuzes. Daarmee wordt de hoop uitgesproken dat de formerende partijen hun voordeel doen met de bevindingen uit het onderzoek.
4. AP gaat databeveiliging in de zorg controleren
De AP heeft aangekondigd de komende maanden zorgaanbieders te bezoeken om te controleren hoe zij omgaan met medische gegevens. De AP zal onder andere gaan letten op wie toegang heeft tot medische dossiers, hoe organisaties dit controleren en hoe gegevens worden beschermd tegen datalekken en cyberaanvallen. Volgens de AP gaat het nog te vaak mis, terwijl juist medische gegevens extra bescherming verdienen.
Een goed moment dus om te kijken of autorisaties, logging en beveiligingsmaatregelen op orde zijn!
5. Webinar ‘grip op EHDS’: primair gebruik
Op 17 november vond het eerste webinar plaats uit de driedelige reeks ‘Grip op de European Health Data Space (EHDS)’, een initiatief van het ministerie van VWS en Skipr. Deze sessie stond in het teken van primair gebruik en er werd onder meer gesproken over tijdslijnen, de aansluiting op de Wegiz en wat de EHDS betekent voor de uitwisseling in de dagelijkse zorg.
Dit webinar benadrukt wederom het belang om op tijd inzicht te krijgen in wat de EHDS de komende jaren gaat vragen van zorgorganisaties. De stappen die nu worden gezet, zowel nationaal als Europees, bepalen straks hoe patiënten hun gegevens kunnen inzien en hoe zorgverleners met meer en betere informatie werken.
Meer weten over de EHDS en de gevolgen voor jouw organisatie? Neem eens een kijkje bij onze blogs.
6. Hoe staat Nederland ervoor met AI in de zorg volgens de WHO?
De WHO publiceerde onlangs een rapport over het gebruik van AI in de zorg in Europa. Voor Nederland ontstaat een duidelijk beeld: we zijn volop in beweging, maar nog niet klaar om AI op grote schaal in te zetten. Vooral de kwaliteit van zorgdata en ontbreken van een goede aansluiting tussen systemen vormen een belangrijke rem. Zolang data niet compleet en betrouwbaar genoeg is, blijft het moeilijk om AI op de juiste wijze te gebruiken. Ook blijkt dat veel toepassingen hier nog in de pilotfase zitten, waardoor er weinig zekerheid is over wat echt werkt. De kosten van ontwikkeling en implementatie maken het bovendien lastig om door te pakken.
Toch ziet de WHO ook sterke punten. Nederland heeft een duidelijke datastrategie, betrekt veel partijen bij nieuwe ontwikkelingen en werkt aan regels en toezicht die beter moeten aansluiten op de praktijk. Verdere vooruitgang vraagt dus om betere kwaliteit van data en duidelijke afspraken over hoe AI in de zorg mag en kan worden gebruikt.
