Wegiz update: wanneer moet u in actie komen en digitaal uitwisselen?

Aangepast op 2 juni 2021.

We zijn weer een stap verder: het Wetsvoorstel Elektronische Gegevensuitwisseling in de Zorg (Wegiz) is 3 mei 2021 aangeboden aan de Tweede Kamer!

De Wegiz vormt de basis om bij algemene maatregel van bestuur (AMvB) gegevensuitwisselingen aan te wijzen die ten minste elektronisch moeten plaatsvinden, met als uiteindelijke ambitie om te komen tot volledig gedigitaliseerde en gestandaardiseerde uitwisseling van gegevens. In de blogreeks over de Wegiz bespraken we een aantal belangrijke onderwerpen aangaande het voorstel. In deze blog (lees hier deel 1, 2, 3 en 4 van de reeks) ga ik in op de huidige stand van zaken en de verwachtingen voor de aankomende periode.

Update vier geprioriteerde gegevensuitwisselingen

In de roadmap voor de Wegiz zijn dertien gegevensuitwisselingen opgenomen, waarvan er vier zijn aangemerkt als prioritair (verpleegkundige overdracht, medicatie-digitaal receptenverkeer, de Basisgegevensset Zorg (BgZ) en beelduitwisseling).

In de beleidsbrief van begin mei aan de Tweede Kamer geeft minister Van Ark onder meer een update ten aanzien van deze geprioriteerde gegevensuitwisselingen. Gegevensuitwisselingen kunnen worden aangewezen in “spoor 1”, waardoor de uitwisseling in ieder geval elektronisch plaatsvindt, of in “spoor 2”, waarbij volledige interoperabiliteit gerealiseerd wordt. Voor wat betreft verpleegkundige overdracht verwacht Van Ark dat in 2022 kan worden begonnen met een spoor 2 aanwijzing. Daarnaast wordt onderzocht of een daaraan voorafgaande spoor 1 aanwijzing een reële mogelijkheid zou zijn.

Voor digitaal receptenverkeer geldt dat de verwachting is dat (pas) in 2026 of 2027 een spoor 2 aanwijzing in werking kan treden. We schreven al eerder dat NEN eind 2019 is gestart met de herziening van de norm met eisen voor digitaal receptenverkeer dat na actualisatie het medicatieproces ondersteunt (NEN 7503). De minister geeft nu echter aan dat het zorgveld en de leveranciers nog niet dusdanig gereed zijn voor implementatie van de gegevensuitwisseling dat een spoor 2 aanwijzing op korte termijn verantwoord is. Ook de herziening van NEN 7503 duurt langer dan voorzien. Momenteel is er wel een spoor 1 aanwijzing in voorbereiding. Deze kan waarschijnlijk wel al medio volgend jaar in werking treden.

Voor zowel de BgZ als beelduitwisseling geldt dat de spoor 2 aanwijzing momenteel in voorbereiding is en naar verwachting begin 2024 in werking zal treden.

Meerjarenagenda

Uit het resultaat van de internetconsultatie over de Wegiz bleek dat meerdere respondenten hebben aangegeven dat de totstandkoming van de roadmap expliciet en transparant moet zijn. De reacties hebben onder meer geleid tot de aanpassing van de term “roadmap” naar “Meerjarenagenda Wegiz.” De agenda heeft ook een plek gekregen in de hernieuwde versie van de Wegiz zelf.

De Meerjarenagenda wordt door de minister vastgesteld en aan de Tweede Kamer ter informatie aangeboden. Daarmee is de agenda ook een openbaar document en lijkt er gehoor te worden gegeven aan de verzochte transparantie. Momenteel wordt de agenda geactualiseerd met vertegenwoordigers uit het zorgveld. De voortgangsbrief volgt deze zomer.

Conceptregels voor een AMvB

Verder zijn er al conceptregels gereed ter uitwerking van algemene onderwerpen zoals certificering. Die regels zullen in de komende periode verder worden uitgekristalliseerd en in internetconsultatie ter toetsing worden uitgebracht. In de conceptregels is bijvoorbeeld opgenomen dat de kosten van het certificaat voor ICT-leveranciers bij ministeriële regeling worden vastgelegd. Die kosten zullen naar waarschijnlijkheid ook meewegen bij de beantwoording van de vraag of ICT-leveranciers de markt willen (en kunnen) blijven bedienen na inwerkingtreding van de Wegiz.

Advies Autoriteit Persoonsgegevens

Vorige week (wat leidde tot de nodige verwarring over de actualiteit van het bericht) heeft de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) een nieuwsbericht geplaatst over het wetgevingsadvies dat zij heeft uitgebracht. In dat advies van juli 2020 aan het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport werden bezwaren geuit op de Wegiz. De AP benoemde het risico dat zorgaanbieders in de praktijk gedwongen worden hun beroepsgeheim te doorbreken. De AP voorzag dat er in de praktijk maar twee opties zijn voor de zorgaanbieder, namelijk: (1) alle gegevens elektronisch uitwisselen of, (2) helemaal geen gegevens uitwisselen. Beide opties zijn volgens de AP ongewenst. De AP adviseerde dit risico te benoemen in de toelichting bij het wetsvoorstel en daarbij aan te geven met welke maatregelen het risico kan worden voorkomen.

De reactie op de toets van de AP is omschreven in de hernieuwde druk van de Memorie van Toelichting (van 30 april 2021) bij het wetsvoorstel. In de toelichting is onder andere duidelijker omschreven dat het wetsvoorstel niet verplicht tot het uitwisselen van gegevens, maar als er gegevens worden uitgewisseld, dit door middel van een technische infrastructuur dient plaats te vinden. Het risico van een feitelijke dwangpositie voor de zorgaanbieders wordt niet door de minister herkend. De minister geeft aan dat de zorgaanbieder in het concrete geval altijd nog zelf de afweging moet maken of een doorbreking van het medisch beroepsgeheim aangewezen is en zelf het laatste woord heeft welke gegevens worden uitgewisseld.

Eindsprint

Op 12 mei 2021 heeft de Tweede Kamer aangegeven het wetsvoorstel zo spoedig mogelijk te behandelen. De Kamer wil de behandeling van het voorstel vóór het zomerreces (9 juli 2021) afronden. Hierbij is de eerste stap dat de commissie begin juni een eerste ronde schriftelijke vragen aan het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport stuurt. De tekst van het wetsvoorstel kan naar aanleiding van de beoordeling door de Tweede Kamer nog wijzigen. Daarna wordt het wetsvoorstel door de Eerste Kamer behandeld. Om tot slot terug te komen op de vraag wanneer u digitaal moet uitwisselen: voorlopig dus nog niet. Vanzelfsprekend houden we u op de hoogte.

Wilt u meer te weten komen over Wegiz? Lees hier meer over in de blogserie:

Wet en norm: Wegiz