Om goede zorg te kunnen leveren, is het cruciaal dat zorgverleners beschikken over complete en actuele gegevens van patiënten. In dit kader schreven we al veelvuldig over de Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz) en de European Health Data Space (EHDS). De afgelopen tijd is er weer een hoop gebeurd. Heb je behoefte aan een update over de voortgang omtrent de Wegiz en het wetsvoorstel voor gegevensuitwisseling in de acute zorg? Lees dan vooral verder.
Inwerkingtreding Wegiz
De Wegiz is afgelopen juli in werking getreden. In de Kamerbrief van 2 oktober geeft minister Kuipers een update van de voortgang rondom de Wegiz. Zo stelt hij in de inleiding: “Met de inwerkingtreding van de Wegiz op 1 juli 2023 is de weg vrij om gegevensuitwisselingen daadwerkelijk te gaan verplichten.”. Voordat er weer verwarring ontstaat, in het verleden zijn hier immers een hoop Kamervragen over gesteld: nee, de Wegiz verplicht niet tot uitwisseling. Maar als er wordt uitgewisseld, stelt de Wegiz wel hóe er uitgewisseld moet worden. Namelijk op elektronische wijze.
Geprioriteerde uitwisselingen
De Wegiz is een kaderwet waaronder gegevensuitwisselingen verplicht gesteld kunnen worden die voortaan elektronisch dienen te verlopen. In de Meerjarenagenda worden de gegevensuitwisselingen aangewezen die geprioriteerd zijn om elektronisch te gaan verlopen. Deze is nu geactualiseerd. In totaal staan er elf gegevensuitwisseling op de lijst. Daarvan zijn er vijf geprioriteerd. Dit zijn nu de Basisgegevensset Zorg (BgZ), de uitwisseling en beschikbaarheid van beeld en bijbehorend verslag, verpleegkundige overdracht, medicatieoverdracht en gegevensuitwisseling voor acute zorg.
De gegevensuitwisseling in de oncologische zorg en beelduitwisseling pathalogie staan niet meer op de Meerjarenagenda, omdat een wetgevingstraject volgens de minister voor deze gegevensuitwisselingen niet opportuun is. De gegevensuitwisselingen rondom geboortezorg en tussen geboortezorg en Jeugdgezondheidzorg zijn op de verzamellijst gezet.
De minister gaat in zijn brief van 2 oktober ook nog specifiek in op de verschillen en overeenkomsten tussen de Wegiz en EHDS. Hij zoomt daar met name in op de nationale geprioriteerde uitwisselingen in verhouding tot de (in ontwikkeling zijnde) Europese formats. In het kort: in grote lijnen komt het een en ander overeen, wel zijn er nog verschillen (zoals bij medicatieoverdracht). Daar is dus nog wat werk aan de winkel. Het is nog niet bekend wanneer het Europese voorstel van kracht wordt, de onderhandelingen zijn nog in volle gang.
Acute zorg en Wogs
Dat de gegevensuitwisseling in de acute zorg op de Meerjarenagenda is geplaatst, is nieuw. Dit is een direct resultaat van het Integraal Zorgakkoord (IZA) dat in 2022 is gesloten. De gegevensuitwisseling rondom de acute zorg is de laatste tijd vaker onderwerp van gesprek geweest. Het is namelijk een groot probleem dat in de spoedeisende zorg over het algemeen de benodigde gegevens, zoals over medicatie, niet beschikbaar zijn.
Een oplossing wordt nu gezocht in het Wetsvoorstel opvraagbaarheid gegevens voor spoedeisende zorg (WOGS). De WOGS verplicht om bepaalde gegevens elektronisch opvraagbaar te maken voor spoedeisende zorg. Tegelijkertijd geeft de WOGS bepaalde zorgverleners de wettelijke bevoegdheid om die gegevens te raadplegen. Dit wetsvoorstel is veel in opspraak. Zo heeft onder andere de artsenfederatie KNMG kritisch gereageerd op de internetconsultatie voor de WOGS.
De KNMG geeft per brief van 25 september aan dat zij zich niet kan vinden in de wijze van gegevensdeling die de minister in de WOGS voorstelt. Het voorstel gaat immers uit van een regeling waarbij de gegevens in een spoedeisende situatie mogen worden geraadpleegd als de zorgverlener er zich van heeft vergewist dat de cliënt op dat moment geen “overwegende bedenkingen” heeft tegen de raadpleging. De KNMG stelt dat dit zowel juridisch als ethisch niet houdbaar is. De voorgestelde regeling druist in tegen de uitgangspunten van het medisch beroepsgeheim en het recht op privacy. Terechte kanttekeningen, wat mij betreft.
In de brief stelt de KNMG een opt-out regeling voor, die cliënten de mogelijkheid geeft om bezwaar te maken tegen het opvraagbaar maken van hun gegevens voor spoedeisende zorg. De KNMG vindt dit een beter passende oplossing.
Een opt-out oplossing zal waarschijnlijk ook de nodige voeten in de aarde hebben, gezien daar in het verleden al heftig over is gediscussieerd. Misschien weet je nog dat het landelijk EPD-plan in 2011 (!) mede spaak liep op dit punt? Ik verwacht dat over de WOGS en de voorgestelde alternatieven in ieder geval nog niet het laatste woord is gesproken.
Zo, je bent weer bij. Op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen omtrent databeschikbaarheid? Word dan lid van onze LinkedIn community.
Advies op het gebied van databeschikbaarheid
Heb je vragen op het gebied van de WEGIZ, EHDS of ander onderwerpen die te maken hebben met de elektronisch uitwisselen van patiëntgegevens? Bekijk dan op onze website wat we voor je kunnen doen of stel je vraag via het contactformulier.
