Moet de bestelknop op de schop?

De bestelknop, het kloppend hart van een webwinkel, zal vanaf 13 juni 2014 een metamorfose moeten ondergaan. Vanuit Europa wordt er een interessante eis gesteld aan de bestelknop om de consument duidelijk te maken dat hij door het klikken op de knop toch echt zal moeten gaan betalen.

Al logisch nadenkend zal iedereen tot de conclusie komen dat je als consument zal moeten betalen na het plaatsen van een bestelling. Je zoekt een mooi product uit, plaatst het in een winkelmandje, vul je adresgegevens in en je klikt op een mooie groene knop met daarop de tekst ‘Bestellen’.

Zo gaat het nu nog in de praktijk. Vanaf 13 juni 2014 is dit niet meer genoeg. De richtlijn zegt hierover:

De handelaar ziet erop toe dat de consument bij het plaatsen van zijn bestelling, uitdrukkelijk erkent dat de bestelling een betalingsverplichting inhoudt. Indien het plaatsen van een be­stelling inhoudt dat een knop of een soortgelijke functie moet worden aangeklikt, wordt de knop of soortgelijke functie op een goed leesbare wijze aangemerkt met alleen de woorden “bestel­ling met betalingsverplichting” of een overeenkomstige ondubbelzinnige formulering waaruit blijkt dat het plaatsen van de bestelling een verplichting inhoudt om de handelaar te betalen. Indien aan de bepalingen van deze alinea niet is voldaan is de consument niet door de overeenkomst of de bestelling gebon­den.

Belangrijk is, zo zegt de toelichting bij de richtlijn, dat de consument duidelijk moet weten op welk moment hij verplicht wordt om de webwinkelier te gaan betalen. Hierop dient hij ondubbelzinnig te worden gewezen. Ondubbelzinnig is dus in ieder geval een knop met daarom de tekst ‘bestelling met betalingsverplichting’. 

In ieder geval, want de bepaling uit de richtlijn biedt enige speelruimte door de toevoeging of een overeenkomstige ondubbelzinnige formulering waaruit blijkt dat het plaatsen van de bestelling een verplichting inhoudt om de handelaar te betalen. Met andere woorden, kun je op een andere manier aan de consument volstrekt duidelijk maken dat hij moet gaan betalen na het klikken op de knop, dan mag dit ook.

In het Nederlandse wetsvoorstel is de bepaling als volgt overgenomen:

De handelaar richt zijn elektronische bestelproces op zodanige wijze in dat de consument een aanbod niet kan aanvaarden dan nadat hem op niet voor misverstand vatbare wijze duidelijk is gemaakt dat de bestelling een betalingsverplichting inhoudt. Indien de aanvaarding geschiedt door gebruik van een knop of soortgelijke functie, is aan de vorige zin voldaan indien bij het plaatsen van de bestelling in niet voor misverstand vatbare termen en op goed leesbare wijze blijkt dat de aanvaarding een betalingsverplichting jegens de handelaar inhoudt. Een knop of soortgelijke functie wordt daartoe op een goed leesbare wijze aangemerkt met een ondubbelzinnige formulering waaruit blijkt dat het plaatsen van de bestelling een betalingsverplichting jegens de handelaar inhoudt. De enkele zinsnede «bestelling met betalingsverplichting» wordt aangemerkt als een dergelijke ondubbelzinnige verklaring. Een overeenkomst die in strijd met dit lid tot stand komt, is vernietigbaar.

Een knop met de tekst ‘bestelling met betalingsverplichting’ is dus nodig, tenzij je als winkelier op een andere manier in niet voor misverstand vatbare termen en op goed leesbare wijze aan kunt tonen dat de consument de bestelling bevestigt en moet gaan betalen. Zegt u het maar, vindt u een knop met daarop de tekst ‘Afrekenen’ daaraan voldoen?

Voldoet een webwinkel niet aan deze eis, dan kan de consument de koop vernietigen. Ik kan me zo voorstellen dat je als consument met behoorlijke goede argumenten zal moeten komen om een rechter te overtuigen dat je echt niet wist dat je moest gaan betalen na het bestellen van een paar schoenen en het klikken op de knop ‘Afrekenen’.

Meer weten over de regelgeving voor webshops en e-commerce?